«ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ - ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ ΑΤΕΛΕΥΤΗΤΑ»
Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου
ΑνδρΕα ΝανΑκη
Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης
ΕκδΟσεις ΑΝΤ.ΣΤΑΜΟΥΛΗ - 2012
Κυκλοφόρησε πρόσφατα, από τις εκδόσεις Αντ. Σταμούλη, το νέο βιβλίο «Μικρά Ασία. Προσφυγικά ατελεύτητα» του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα Νανάκη.
Στον πρόλογο του βιβλίου ο συγγραφέας αναφέρει: «Στα επετειακά συναπαντήματα της Μικρασιατικής Καταστροφής συνηθίζω να γράφω, ήδη από το 1972, ως χρέος στην πολιτιστική δυναμική των Μικρασιατών και της Μικράς Ασίας».
Τα κυριότερα θέματα που διαπραγματεύεται το βιβλίο είναι η Μικρασιατική καταστροφή, το τέλος της αυτοκρατορικής οικουμένης του Ελληνισμού, τα ιδεολογικά σπέρματα της καταστροφής, η συνείδηση και ταυτότητα στους πρόσφυγες, η εκδημία του Βασιλείου και της εθναρχίας στη Σμύρνη, τα Αλάτσατα, ενθυμήσεις, εθνοκτονίες και ο Πατριάρχης Διονύσιος Ε΄, όπου και τα προσωπικά βιώματα του συγγραφέα από τους πρόσφυγες της πρώτης γενιάς.
Μεταξύ άλλων γράφει ο συγγραφέας: «Οι ορθόδοξοι πληθυσμοί, στα γεωγραφικά όρια της Βαλκανικής και Μικρασιατικής χερσονήσου, ελληνόφωνοι, δίγλωσσοι, πολύγλωσσοι, δεν αφομοιώνονται από τις άλλες θρησκευτικές κοινότητες των μουσουλμάνων, Εβραίων και Αρμένιδων, ενώ συγκροτούν την ελληνίζουσα αυτοκρατορική οικουμένη, η οποία πορεύεται με το εκκλησιαστικό της κέντρο το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και τα άλλα ελληνόφωνα Πατριαρχεία της Ανατολής: Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Ιεροσολύμων, την Αρχιεπισκοπή Κύπρου και την Αρχιεπισκοπή Σινά.
Στον αρχαιοελληνικό κόσμο, στην αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στον ελληνιστικό κόσμο, στην ρωμαϊκή εποχή, κυρίως όμως στη διάρκεια της αυτοκρατορίας της Κωνσταντινουπόλεως, δηλαδή στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ο Ελληνισμός αποτελεί την κυρίαρχη πολιτισμική και πνευματική δυναμική ταυτότητα, στην οποία εντάσσονται οι αλλόγλωσσοι, κυρίως σλαβόφωνοι και βλαχόφωνοι, προκειμένου να δρέψουν τα πολλά και ακριβά αγαθά που τους προσπόριζε ο Ελληνικός πολιτισμός. Η εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, σ’ όλους αυτούς τους χριστιανικούς αιώνες των αυτοκρατορικών κατά μείζονα λόγο σχημάτων ήταν ελληνόφωνη. Η εργασία στις διοικητικές υπηρεσίες και δομές της αυτοκρατορίας, από την Εκκλησία μέχρι την εκπαίδευση, τον στρατό και τη διοίκηση, προϋπόθετε την ελληνομάθεια την οποία καλούνταν να αποκτήσουν οι ορθόδοξοι αλλόγλωσσοι, για να ενσωματωθούν με τους απογόνους τους στις διοικητικές δομές των διαδοχικών αυτοκρατοριών.»