Η έννοια της Επιφανείας στους αρχαίους συνδεόταν πάντοτε με την εμφάνιση κάποιου θεού. Σύμφωνα με την Μυθολογία, με διάφορες μορφές, κυρίως ο Δίας είχε εμφανισθεί ανάμεσα στους ανθρώπους και είχε συνάψει σχέσεις με γυναίκες και στην συνέχεια απέκτησε παιδιά απ᾽ αυτές, τα οποία λατρεύονταν σαν ημίθεοι. Αλλά, το επίθετο Επιφανής, έλαβε για πρώτη φορά ο βασιλιάς της ελληνιστικής αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου με πρωτεύουσα την Αντιόχεια, ο Αντίοχος Δ´ ο Επιφανής (215- 164 π.Χ.), ο οποίος προώθησε ενεργά την λατρεία του εν ζωή ηγεμόνα, όπως την ίδρυσε ο πατέρας του, προβάλλοντας τον εαυτό του ως ενσάρκωση του ανώτατου θεού, του Δία· έτσι, λοιπόν, προκύπτει και το επίθετο «Επιφανής».
Ο Αντίοχος, όχι μόνον, επέβαλε την λατρεία του βασιλέως, αλλά ίδρυσε και πολλές πόλεις με την ονομασία Επιφάνεια. Συνεπώς, στην συνείδηση των ανθρώπων η Επιφάνεια ήταν πάντοτε ταυτισμένη με την εμφάνιση του θεού και στην προκειμένη περίπτωση του βασιλέως που λατρευόταν ως θεός.
Έχοντας υπόψη ο απόστολος Παύλος αυτή την διαδεδομένη αντίληψη προβάλλει την πραγματική Επιφάνεια, που δεν είναι άλλη από την Εναθρώπιση του Ιησού Χριστού.
Η Γέννηση του Χριστού μπορεί να πέρασε απαρατήρητη τότε, αλλά την ημέρα της Βαπτίσεώς Του όταν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο μεγαλύτερος των προφητών, δείχνει με το δάκτυλό του τον Μεσσία, «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ιωάν. 1, 29) και έρχεται η επιβεβαιώση του Ουρανού, «ἐγένετο… καταβῆναι τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον σωματικῷ εἴδει ὡσεὶ περιστερὰν ἐπ᾿ αὐτόν, καὶ φωνὴν ἐξ οὐρανοῦ γενέσθαι λέγουσαν· σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ εὐδόκησα», (Λουκ. 3,12- 22), γίνεται η πανηγυρική παρουσίαση του Θεού ανάμεσα στους ανθρώπους. Αλλά, ανάμεσα στις δύο Επιφάνειες, του βασιλιά- θεού και του Ιησού Χριστού, υπάρχουν τεράστιες, αγεφύρωτες διαφορές· η πρώτη επιθυμεί να κυριάρχησει και να γοητεύσει τους ανθρώπου, η δεύτερη θέλει να καταδείξει και να διακονήσει· η πρώτη απαιτεί θυσίες, η δεύτερη προσφέρει δώρα!
Η Επιφάνεια του Ιησού Χριστού, δηλαδή η Εναθρώπιση, είναι η απόδειξη της ευμενείας και την χάριτος που δείχνει ο Θεός προς τους ανθρώπους. Έρχεται ο Θεός για να προικήσει την ζωή των ανθρώπων με την χαρά της Απολυτρώσεως, να αποκαταστήσει την οικογένεια του Θεού και να κάνει τους ανθρώπου κληρονόμους της Βασιλείας Του, συγκληρονόμους Χριστού, («κληρονόμοι μὲν Θεοῦ, συγκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ», Ρωμ. 8, 17). Ή, όπως εξηγεί ο ευαγγελιστής Ιωάννης, ο Χριστός είναι το Φως που έρχεται στη ζωή μας και όσοι τον δέχονται στη ζωή τους απολαμβάνουν τα αγαθά Του, φως και θαλπωρή, αλήθεια και γαλήνη στις καρδιές, (Ιωάν. 1, 7-13).
Ο Θεός είναι ανάμεσα μας, «ἐπεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις» (Τιτ. 2,11), κι αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο γεγονός όλως των εποχών, αλλά τι σχέση έχει αυτό με την ζωή μας; Το ερώτημα, συνεπώς που αναδεικνύεται αμείλικτο, αγαπητοί αδελφοί, είναι κατά πόσον έχει σχέση με᾽μας και επηρεάζει την ζωή μας αυτό το γεγονός της Θείας Ενανθρωπήσεως. Αν, δηλαδή, αυτός είναι ο Θεός που έρχεται ανάμεσα μας, τότε εμείς πώς στεκόμαστε απέναντί Του;
Ο Χριστός για όσους τον πίστευσαν και τον έβαλαν στην ζωή τους, τούς χάρισε τον ουρανό στη γη και τον παράδεισο μέσα στην καρδιά, «ἐξέχεεν ἐφ᾿ ἡμᾶς πλουσίως διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν, ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου χάριτι κληρονόμοι γενώμεθα κατ᾿ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου» (Τιτ. 3,6-7).
Aρχιμανδρίτης Παντελεήμων Τσορμπατζόγλου, ΔρΘ
Δημοσίευση: http s://aganargiripsiri.wordpress.com/2023/01/03/%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%85%ce%ae-6-%ce%b9%ce%b1%ce%bd%ce%bf%cf%85%ce%b1%cf%81%ce%af%ce%bf%cf%85-2023-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b1%ce%b3%ce%af%cf%89%ce%bd-%ce%b8%ce%b5%ce%bf%cf%86/