Του Πρωτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου, Πανοσιολ. Αρχιμ. Επιφανίου Ζαχαράκη.
«Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ» (Λουκ. 8,5)
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή μάς μεταφέρει στην παραβολή του Σπορέως, μια από τις πιο γνωστές και ταυτόχρονα πιο διδακτικές παραβολές του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ο Χριστός χρησιμοποιεί την εικόνα του γεωργού που σπέρνει τον σπόρο για να αποκαλύψει αλήθειες βαθιές για τη σχέση μας με τον Θεό και τον λόγο Του.
Ο σπορέας είναι ο ίδιος ο Χριστός και ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού. Το χωράφι είναι η καρδιά του κάθε ανθρώπου. Και εδώ έγκειται η ουσία της παραβολής: όλοι ακούμε τον λόγο του Θεού, αλλά δεν καρποφορούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο.
Ο Χριστός μιλά για τέσσερα είδη εδάφους, δηλαδή για τέσσερις διαφορετικές καρδιές.
Πρώτα αναφέρει τον δρόμο. Εκεί ο σπόρος πέφτει και τον καταπατούν οι άνθρωποι ή τον τρώνε τα πουλιά. Αυτή είναι η καρδιά που ακούει, αλλά δεν κατανοεί ή δεν ενδιαφέρεται. Ύστερα έρχεται οδιάβολος και αφαιρεί τον λόγο, για να μη σωθεί ο άνθρωπος.
Έπειτα, το πετρώδες έδαφος. Συμβολίζει την καρδιά που δέχεται με χαρά τον λόγο, αλλά δεν έχει βάθος. Στην πρώτη δυσκολία, στον πειρασμό, ο άνθρωπος απομακρύνεται.
Τρίτον, η γη με τα αγκάθια. Είναι αυτή η καρδιά που δέχεται τον λόγο, αλλά οι μέριμνες του κόσμου, ο πλούτος και οι απολαύσεις πνίγουν τον λόγο και δεν καρποφορεί.
Τέταρτον, η καλή και εύφορη γη. Είναι η καρδιά που δέχεται τον λόγο με αγαθή διάθεση, τον φυλάσσει και τον καρποφορεί με υπομονήκαι αγώνα.
Ο ιερός Χρυσόστομος μας λέει ότι: «Ο Κύριος δεν διακρίνει πρόσωπα. Σπέρνει παντού, ακόμα και σε πέτρες και αγκάθια, γιατί η φύση μπορεί να αλλάξει». Ο Θεός σπέρνει σε όλους, χωρίς διάκριση. Δεν φταίει ο Σπορέας αν δεν αποδίδει η γη. Η ποιότητα της καρδιάς καθορίζει το αποτέλεσμα. Η «καλή γη» δεν είναι έμφυτη – γίνεται με αγώνα, προσευχή, καθαρισμό της καρδιάς. Τα αγκάθια είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα γιατί δεν φαίνονται πάντα αμέσως, συμβολίζουν τις βιοτικές μέριμνες που σιγά σιγά πνίγουν την πνευματική ζωή.
Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει ότι: «Δεν είναι αρκετό να έρθει ο σπόρος. Πρέπει να οργώσεις, να καθαρίσεις, να αρδεύσεις. Έτσι και η ψυχή: εργασία και χάρις πάνε μαζί.». Τονίζει τη συνεργασία του ανθρώπου με τον Θεό. Η χάρις δεν καταργεί την ελευθερία – ο άνθρωπος πρέπει να καλλιεργήσει την καρδιά του για να γίνει δεκτικός στη θεία ενέργεια. Ο σπόρος είναι ο Χριστός που σπείρεται στην ψυχή του ανθρώπου. Ο Χριστός, αν ριζώσει, αναγεννά τον άνθρωπο εσωτερικά. Όπου φυτεύεται ο Χριστός, εκεί βλαστάνει ζωή, αρετή και γνώση Θεού.
Ο Θεός μιλά συνεχώς, το ζήτημα είναι αν Τον ακούμε. Η καρδιά αλλάζει μέσω της μετάνοιας και μπορεί να μετατρέψει την πέτρα σε γόνιμη γη. Η υπομονή είναι βασικό στοιχείο της καλής γης, δεν έρχεται ο καρπός αμέσως. Ο αγώνας είναι καθημερινός, τα αγκάθια φυτρώνουν συνεχώς. Πρέπει να τα ξεριζώνουμε, να μην τ΄ αφήνουμε να θεριεύουν. Η καρδιά μας είναι χωράφι που χρειάζεται πνευματική εργασία.
Η μελέτη του θείου λόγου δεν είναι πάρεργο, ούτε είναι μόνο για τους θεολόγους και τους ιερείς. Είναι για όλους μας. Η Εκκλησία μας πάνω στην αγία Τράπεζα μας καλεί να γευτούμε δύο τροφές, την πνευματική τροφή του ιερού Ευαγγελίου και το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Η Εκκλησίας ρωτά σχετικά: Εάν θεωρείτε αμάρτημα την περιφρόνηση του μυστηρίου της Θείας Μεταλήψεως, πώς θεωρείτε μικρότερο αμάρτημα την παραμέληση του λόγου του Θεού;
Αδελφοί μου, όλοι μας καλούμαστε να γίνουμε η «καλή γη». Όχι μόνο να ακούμε τον λόγο του Θεού, αλλά να τον δεχόμαστε, να τον αφήνουμε να ριζώσει μέσα μας, και με τη χάρη Του να φέρουμε καρπό. Όχι μια φορά, αλλά διαρκώς. Καρπό αγάπης, πίστης, ελεημοσύνης, υπομονής, ταπεινοφροσύνης.
Η παραβολή αυτή δεν είναι απλώς μια ηθική διδασκαλία. Είναι πρόσκληση, να εξετάσουμε την καρδιά μας. Ας αναλογιστούμε σε ποια κατάσταση βρίσκεται. Μήπως έχει γίνει δρόμος, πετρώδης γη ή γεμάτη αγκάθια; Αν ναι, ο Χριστός μάς δίνει σήμερα την ευκαιρία να την καλλιεργήσουμε, δηλαδή να την καθαρίσουμε, να την κλαδέψουμε, να την ποτίσουμε να τη μετατρέψουμε σε καρποφόρο έδαφος.
Ο Θεός δεν απορρίπτει κανέναν. Ο σπορέας συνεχίζει να σπέρνει. Ο λόγος Του συνεχίζει να κηρύσσεται. Αρκεί εμείς να Τον δεχθούμε με ταπείνωση, με προσευχή, με διάθεση για αλλαγή και μεταμόρφωση.
Ας γίνουμε, λοιπόν, γη αγαθή. Ας παρακαλούμε τον Θεό να καρποφορήσει μέσα μας ο λόγος Του, «καρπὸν φέροντες ἐνὑπομονῇ». Αμήν.