Του Πρωτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου, Πανοσιολ. Αρχιμ. Επιφανίου Ζαχαράκη.
«Ἄφρων! Ταύτῃ τῇ νυκτί τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸσοῦ» ( Λουκ. 12,20)
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Σήμερα το ευαγγελικό ανάγνωσμα μας υπενθυμίζει τη γνωστή παραβολή του άφρονος πλουσίου. Ένας άνθρωπος πλούσιος, ευλογημένος από τον Θεό με άφθονους καρπούς, με γεμάτες αποθήκες και πλούτο υλικό, στέκεται μπροστά στη μεγάλη του σοδειά και λέγει μέσα του: «Τί να κάνω; Θα γκρεμίσω τις παλαιές μου αποθήκες και θα χτίσω μεγαλύτερες· εκεί θα συνάξω όλα τα αγαθά μου. Και τότε θα πω στην ψυχή μου: Ψυχή μου, έχεις πολλά αγαθά· φάε, πιες, ευφραίνου». Όμως, εκείνη ακριβώς τη νύχτα, έρχεται η φωνή του Θεού: «Ἄφρων! Ταύτῃ τῇ νυκτί τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ». Και τότε αποκαλύπτεται το μάταιο των σχεδίων του, η απερισκεψία του, η πνευματική του τύφλωση.
Ο πλούτος δεν είναι κακός, αλλά η προσκόλληση σ’ αυτόν. Ο Κύριος δεν κατηγορεί τον πλούτο καθεαυτόν. Δεν είπε ότι ο πλούσιος αμάρτησε επειδή είχε αγαθά. Το πρόβλημα δεν είναι η κατοχή, αλλά η αργυρή καρδιά. Ο άφρων πλούσιος δεν σκέφτηκε ούτε τον Θεό, ούτε τον πλησίον. Δεν είπε: «θα ευχαριστήσω τον Θεό για την ευλογία Του», ούτε είπε «θα μοιραστώ με τους φτωχούς». Όλα τα ρήματα της σκέψεώς του είναι εγωκεντρικά: θα κάνω, θα γκρεμίσω, θα χτίσω, θα μαζέψω, θα πω. Όλα περιστρέφονται γύρω από το «εγώ». Αλήθεια πόσο συχνά, νιώθουμε κι εμείς ασφαλείς μέσα στα υλικά μας αγαθά, στα σπίτια, στα εισοδήματα, στα επαγγέλματά μας και ξεχνάμε ότι όλα αυτά μπορούν να χαθούν μέσα σε μια στιγμή; Ο πλούσιος πίστεψε ότι μπορεί να εξασφαλίσει το μέλλον του, αλλά δεν κατάλαβε ότι το μέλλον δεν του ανήκει. Όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Όταν τα πλούτη σε κάνουν να ξεχνάς τον Θεό και τον αδελφό σου, τότε δεν είσαι κύριος των χρημάτων, αλλά δούλος τους».
Πολλές φορές οι άνθρωποι πέφτουν στην πλάνη της αυτάρκειας. Ο πλούσιος νόμισε ότι βρήκε την απόλυτη ασφάλεια. Αλλά η ασφάλεια χωρίς τον Θεό είναι ψευδαίσθηση. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει: «Τίποτα δεν είναι πιο αβέβαιο από τη ζωή του ανθρώπου· και τίποτα πιο βέβαιο από τον θάνατο». Πόσο πυκνά, αδελφοί μου, ο άνθρωπος ζει σαν να είναι αιώνιος εδώ, και ξεχνά ότι είναι προσκυνητής και ξένος επάνω στη γη; Ο ίδιος ο Κύριος είπε: «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ;» (Ματθ. 16,26). Ο Χριστός δεν μας ζητά να φτωχύνουμε, αλλά να πλουτίσουμε εις Θεόν.
Ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας λέγει: «Ο πλούτος του χριστιανού δεν είναι τα χρυσά και τα αργυρά, αλλά η χάρις του Αγίου Πνεύματος· αυτή είναι που γεμίζει την ψυχή και την καθιστά βασιλική».
Η ευκαιρία της ζωής είναι τώρα. Ο Θεός δε ζητά από τον άνθρωπο να ζήσει με ενοχή, αλλά με ετοιμότητα και ευγνωμοσύνη. Η ζωή είναι δώρο· και κάθε μέρα είναι μια ευκαιρία να μεταμορφώσουμε τα υλικά σε πνευματικά, τα πρόσκαιρα σε αιώνια. Όπως λέει ο Αββάς Ισαάκ ο Σύρος: «Καλύτερα είναι να ελεήσεις έναν άνθρωπο, παρά να θυσιάσεις χίλια θυσιαστήρια· γιατί στην ελεημοσύνη κατοικεί ο Θεός». Ας μην περιμένουμε «αύριο». Ο πλούσιος είπε: «θα χτίσω, θα κάνω»· και δεν πρόλαβε. Ας πούμε σήμερα εμείς: «Κύριε, σε ευχαριστώ· σήμερα θέλω να αγαπήσω, να συγχωρήσω, να μοιράσω, να βοηθήσω».
Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε, είναι βάλουμε τέλος στην ματαιότητα. Όλα τα πλούτη, όλα τα σχέδια, όλα τα υλικά αποκτήματα μένουν πίσω. Όπως ψάλλει η Εκκλησία μας στην Εξόδιο Ακολουθία: «Πάντα ματαιότης τὰ ἀνθρώπινα· ὅσα οὐχ ὑπάρχει μετὰ θάνατον». Ας στολίσουμε λοιπόν την ψυχή μας, όχι με θησαυρούς φθαρτούς, αλλά με τα στολίδια της αρετής· γιατί αυτά θα μας συνοδεύσουν στην αιωνιότητα. Ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος προσεύχεται: «Μη μ’ αφήσεις, Κύριε, να γίνω πλούσιος εις γη, και φτωχός εις Ουρανόν».
Αδελφοί μου, ο δρόμος προς τον αληθινό πλούτο είναι ο Θεός. Ο άφρονας πλούσιος έγινε άφρων, γιατί ζούσε χωρίς Θεό. Ας μην του μοιάσουμε. Η εποχή μας είναι γεμάτη πειρασμούς. Ο σύγχρονος άνθρωπος, συνεχώς στρέφεται στην αυταρέσκειά του, στον πλούτο της ύλης και της ειδωλομανίας και αποστρέφεται τον πλούτο της Χάριτος του Θεού. Ο Θεός δεν μας ζητά να εγκαταλείψουμε τα αγαθά μας, αλλά να τα μεταμορφώσουμε σε ευλογία. Να τα χρησιμοποιήσουμε ως διακονία, όχι ως φυλακή. Να θυμόμαστε πάντα ότι η ζωή είναι δώρο, και μπορεί να ζητηθεί «ταύτῃ τῇ νυκτί». Κι αν ο Θεός μας καλούσε απόψε, τι θα Του παρουσιάζαμε; Αποθήκες γεμάτες καρπούς ή καρδιές γεμάτες αγάπη; Ας μάθουμε, λοιπόν, να λέμε κάθε μέρα: «Κύριε, ό,τι έχω, Σου ανήκει· δείξε μου πώς να το χρησιμοποιήσω προς δόξαν Σου και ωφέλεια των αδελφών μου». Τότε, κι αν είμαστε φτωχοί στα υλικά, θα είμαστε πλούσιοι εις Θεόν. Και αυτός ο πλούτος δεν τελειώνει ποτέ, γιατί είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο μόνος αληθινός θησαυρός της ζωής μας. Αμήν!