Στέλιος Κούκος
Στις 2 Δεκεμβρίου του 1991 ο Άθωνας βίωσε ωδίνες τοκετού.
Ωδίνες γέννησης ενός νέου μεγάλου Αγίου της Εκκλησίας!
Η οσιακή κοίμηση του Γέροντα Πορφυρίου έφερνε την πλήρη καταλλαγή στην ψυχή του, την ολοκλήρωση της κατά χάριν θέωσής του.
Ο Ιερομόναχος Πορφύριος (Μπαϊρακτάρης) πέθαινε σωματικά για τον κόσμο και αναγεννιόταν πολίτης Άγιος στην βασιλεία των ουρανών.
Η νέκρωση των παθών μέσα του είχε προηγηθεί πριν πάρα πολλά χρόνια αν και η «εισβολή» του στον κόσμο της αγιότητας και της χάριτος από μικρή ηλικία έμοιαζε σαν να μην έζησε ποτέ στο σώμα και στην ψυχή του την επιβολή των παθών και πολύ περισσότερο την κυριαρχία τους στην ζωή του.
Άλλωστε η συλλαβιστή ανάγνωση του βίου του Αγίου Ιωάννη του Καλυβίτη σε πολύ μικρή ηλικία ήταν αυτή που τον μετέτρεψε σχεδόν ταυτόχρονα σε αναχωρητή και λίγο μετά σε Καυσοκαλυβίτη.
Και να που εκείνη την ημέρα, στις 2 Δεκεμβρίου του 1991, τα πυρίκαυστα Καυσοκαλύβια του Αγίου Μαξίμου του Καυσοκαλύβη, θα παραδώσουν φλεγόμενα και πυρπολούμενα από άκτιστο φως στην αιώνια ζωή και στο φως το αληθινό τον πορφυρούν από καύση καρδίας για τον Θεό και τους ανθρώπους Άγιο.
Ήταν όχι μόνον αυτοκράτορας των παθών και των λογισμών, αλλά ζούσε μέσα του ο Χριστός και ουκέτι αυτός!
Τι ώρες εκείνες των ωδίνων του τοκετού του νέου μας Αγίου ο Γερο-Άθωνας θυμόταν πως υποδέχτηκε το δεκατετράχρονο αγόρι, τον διά Χριστόν αλήτη και δραπέτη από την οικογένειά του και τον κόσμο στα χώματά του.
Ο Γερο-Άθωνας αναλογιζόταν και τους δύο αδελφούς Γέροντες μοναχούς οι οποίοι έβαλαν παράνομα το παιδί στο Άγιο Όρος, παρουσιάζοντάς το ως παιδί της χήρας αδελφής τους. Θυμήθηκε και τον σερδάρη, τον φουστανελά φύλακα του Όρους που πήρε τον μικρό Ευάγγελο και τον έβαλε στην βάρκα για να τον διώξει. Τα απελπισμένα κλάματα του μικρού Ευάγγελου, (που έγινε αργότερα πνευματικός ευαγγελιστής του σύμπαντος κόσμου).
Δεν ξεχνά τις φωνές του Γέροντα για να γυρίσει πίσω η βάρκα και να φέρει πίσω το παιδί που καιγόταν η καρδιά του για να ζήσει ως ερημίτης. Την υπόσχεση-εγγύηση του Γέροντα στον σερδάρη, πως αυτός θα αναλάβει την ευθύνη για την είσοδο του παιδιού της… χήρας αδελφής του στο Περιβόλι της Παναγίας.
Ναι, είχε ήδη πεθάνει ο κόσμος μέσα του μικρού Ευάγγελου, αυτός ήταν χαροκαμένος για τον κόσμο και την οικογένειά του, και η τρίτη απόπειρά του να βρει καταφύγιο, να φωλιάσει στην αγκαλιά του Άθωνα και της Παναγίας δεν έπρεπε να αποτύχει…
Ο Γερο-Άθωνας θυμάται σαν χθες την χαρούμενη υπακοή που έκανε ο μικρός επίδοξος ασκητής στους δύο Γέροντές του -ακόμη και όταν οι εντολές τους ήταν αντιφατικές και αντίθετες. Και όταν όλα αυτά του πλημμυρίζουν τον νου του δύο ποταμώδη δάκρυα του ξεφεύγουν από τα μάτια και κυλάνε από την κορυφή του ποτάμια…
Πάντως σ’ εκείνο που απέτυχε να κάνει υπακοή ο δόκιμος μοναχός Ευάγγελος -να τα λέμε όλα- ήταν να μην τρέχει για να πραγματοποιήσει τις εντολές των Γεροντάδων. Αυτό του το είχαν ζητήσει οι ίδιοι γιατί τον έβλεπαν να τρέχει σ’ εκείνα τα κακοτράχαλα ασκητικά πετρώδη λημέριά τους και φοβόντουσαν μήπως γκρεμμοτσακιστεί.
Γι’ αυτό και ο ίδιος όσο τον έβλεπαν οι δύο Πατέρες πήγαινε σιγά σιγά και όταν απομακρυνόταν άρχιζε να τρέχει. Φλεγόταν εσωτερικά και δεν κρατιόταν! Δεν κρατιόταν!
Η χαρούμενη υπακοή του ήταν η δική του χαρούμενη επιστήμη, η χαρούμενη έφοδός του στον κόσμο της αγιότητας, η χαρούμενη επ-Ανάστασή του που τον έφερε κοντά στην γνώση. Ή καλύτερα τον έκανε γνωστό στον Παντογνώστη.
Πώς θα διασκέδαζε κι Αυτός βλέποντας τον σπουδαίο παιδαριογέροντα Του να ασκείται και να προπονείται από τους αθωνίτες αλείπτες, προγυμναστές Γέροντες του!
Ο ολιγογράμματος νεαρός Ευάγγελος Μπαϊρακτάρης σήκωσε το μπαϊράκι, δηλαδή την σημαία, της δικής του επ-Ανάστασης και έμοιαζε σαν να ήταν ένα από εκείνα τα αηδόνια του δάσους που άκουγε κατά το μεταμεσονυκτικό αθωνικό έαρ να υμνούν τον Θεό με το ψάλσιμο τους ή να καλούν ερωτικά το ταίρι τους.
Άλλο τόσο και ο ίδιος ως στρουθίον μονάζον στο καλύβι των Καυσοκαλυβίων ήταν άνετος και ελεύθερος να υμνεί τον πλάστη του και να τον καλεί ερωτικά ως μόνος προς Μόνον. Και στο τέλος το στρουθίον, ο σπουργιτάκος αυτός, που ήταν «κουτός», όπως έλεγε ο ίδιος μεταμορφώθηκε σε καλλίφωνη ερημική αηδόνα που τραγούδησε και έψαλλε όχι μόνο στις υπόρροιες του Άθω, αλλά και στην καρδιά της Αθήνας, την Ομόνοια, μετατρέποντας τον τόπο αυτό μυστικό τρόπο και σημείο μεταμορφώσεως για υποψήφιες νέες αηδόνες του πνεύματος.
Η Πολυκλινική της Ομόνοιας έγινε πολυκαταφύγιο και πολυιατρείο ψυχών με ψυχαγωγό «μαέστρο» τον πατέρα Πορφύριο που υποδεχόταν, παρηγορούσε, κατεύθυνε, φανέρωνε, συντόνιζε, αποκάλυπτε και καθοδηγούσε ποικιλοτρόπως όσους κατέφευγαν σ’ αυτόν, προσφέροντας κομμάτια χάριτος από την πνευματική του περιουσία. Την ανακαινισμένη του ουσία από την Θεία χάρη. Σε απλούς ανθρώπους, εμπόρους, γιατρούς και λοιπούς επιστήμονες και πανεπιστημιακούς, κληρικούς, ανθρώπους του δρόμου, πόρνες… Τους αποκάλυπτε τα μυστικά της ζωής τους και της όλης ζωής, του σύμπαντος κόσμου και της επιστήμης! Πράγματα που οι ίδιοι οι επιστήμονες δεν τα ήξεραν και έμεναν έκθαμβοι μπροστά σ’ αυτό το Θείο φαινόμενο!
Ακόμη και Ρωμαιοκαθολικοί κληρικοί που είχαν γνωρίσει και άλλους Ορθόδοξους Γέροντες ομολογούσαν, πως ο «Γέροντας Πορφύριος ήταν το κάτι άλλο»!
Ένας ολόκληρος κόσμος κτίστηκε γύρω από τον δραπέτη του κόσμου και μέτοχο της εμπειρίας του Άνω κόσμου.
Ο Γερο-Άθωνας με ιδιαίτερη συγκίνηση θυμάται και την βραδιά που οι Γέροντές του τον πήγαν πρώτη φορά στην αγρυπνία στο καθολικό των Καυσοκαλυβίων και παραλίγο να πέσει κάτω από το αναπάντεχο και πρωτοφανές γι’ αυτόν σκηνικό που αντίκρισε. Στην σχεδόν παράδοξη και αιφνιδιαστική γι’ αυτόν είσοδό και μύηση στην νυκτερινή λειτουργική σύναξη, σ’ αυτήν την εξώκοσμη κατάνυξη των ερημιτών.
«Τσάκωσέ με, τσάκωσέ με»! άρχισε να λέει σ’ έναν από τους Γέροντές του, γιατί του ήλθε ζάλη από το πνευματικό δέος που ένιωσε από τον γεμάτο από προσευχόμενους πατέρες ναό.
Και άλλα δύο δάκρυα θα ξεφύγουν από από τα μάτια του Γέροντα Άθωνα και θα γίνουν και αυτά ποτάμια που θα μπορούσαν να πλέουν καράβια ποντοπόρα…
Και αίφνης θυμάται και την σάρα, τις πέτρες που κατρακυλούσαν και πήραν στην «πλάτη» τους τον νεαρό μοναχό και παραλίγο να τον σκοτώσουν. Το έλεος, όμως, του Θεού τον έφερε σε σωτήριο σταθερό σημείο και σώθηκε θαυματουργικά και όχι για το δικό του καλό, αλλά κυρίως για το δικό μας και της οικουμένης.
Τα άσματα της γλυκόφωνης και γλυκόφθογγης αηδόνας, όπως καταγράφονται στους «Βίους και λόγους»* του δεν θα είχαν δροσίσει και αναψύξει τις ψυχές μας. Δεν θα είχαμε γνωρίσει τα μονοπάτια και τις ατραπούς της σύγχρονης πνευματικότητας που προδιέγραψαν τα λόγια του και ευεργέτησαν τις ψυχές όλων των αναγνωστών σε όλες τις γλώσσες που μεταφράστηκαν.
Ο Γερο-Άθωνας ο επόπτης της ζωής των Πατέρων του Περιβολιού της Κυρά Παναγιάς αναλύεται πλέον σε ασταμάτητα δάκρυα.
Δύο πράγματα ήλθαν στη θύμησή του:
Το περιστατικό με τον Γερο-Δημά τον Ρώσο Μοναχό ο οποίος ήταν κατακλυσμένος από την Θεία χάρη η οποία ξεχείλιζε από μέσα του. Γι’ αυτό ανεφλέγη και ο νεαρός μοναχός Πορφύριος που τον έβλεπε από μια γωνιά του καθολικού των Καυσοκαλυβίων να κάνει εδαφιαίες μετάνοιες.
Όταν, δηλαδή, «είχε πάθει έκσταση ο Γερο-Δημάς» και έτσι και ο ίδιος ο νεαρός μοναχός κατακλύστηκε από αυτήν ως εύφλεκτος και επιρρεπής σε πνευματικές θείες καταστάσεις και εκλάψεις. Ήταν η έκσταση, η πνοή και η ζωή η οποία κατέκλυσε για πάντα την ψυχή και την ζωή του σημαιοφόρου της σύγχρονης Ορθόδοξης πνευματικότητας.
Τον θυμάται, βεβαίως, και όταν αρρώστησε, όταν οι Γέροντές του τον έβαζαν στο καράβι για να φύγει από τον παραδείσιο τόπο που γεύτηκε την Θεία χάρη. Και τους θρήνους όλων…
Και να ο μεγαλοπρεπής Άθωνας ο οποίος μοιάζει σαν να μοιρολογεί τον Άγιο Πορφύριο οποίος στην συνείδηση του κόσμου ήταν, αλλά, προφανώς, δεν υπάρχει μοιρολόγισμα για την κοίμηση και γέννηση ενός Αγίου, παρά μόνο δοξολόγισμα.
Σίγουρα, γιατί δεν ξεχνά το Παύλειο «Οὐ θέλω δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, περὶ τῶν κοιμωμένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε, καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα».
Και όσον αφορά τον πρωτοκορυφαίο Άγιο του 20ού, η ελπίδα υπερχείλιζε και υπερχειλίζει από μέσα του, όπως και το θείο κέρασμά του σε μας.
Ο Γερο-Άθωνας θέλει μόνον να τον «μυριο-λογήσει», να υμνήσει με μύρια λόγια το σπλάχνο του που ανακεφαλαίωσε στον αιώνα του την δοξαστική, αναστάσιμη Ορθόδοξη πνευματικότητα, όπως διαμορφώθηκε και στις δικές του σπηλιές, στα κελιά, τις σκήτες, τα μοναστήρια του.
«Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε Άθω»!
Το παιδί του Άθωνα έχει, ήδη, αφήσει τις τελευταίες του υποθήκες που μιλούν για την ενότητα και περισσότερο για την αλληλοπεριχώρηση, αν όχι τον έρωτα και την καύση καρδίας για όλους και για όλα, με την φράση του Κυρίου «Ίνα ώσιν εν». Καταργώντας έτσι κάθε απόσταση που δεν ορίζεται από την αλήθεια και την εν Χριστώ αγάπη!
Και ο Γερο-Άθωνας πρώτος τον αποχαιρέτησε κλείνοντας το πολυκαιρισμένο του σώμα, αυτήν την φορά ως παιδαριογέροντας με απαράμιλλη αθλητική νεανικότητα, φιλώντας και προσκυνώντας τον.
Και αφού του έκλεισε στοργικά τα μάτια παρέδωσε στην Κυρά και Αρχόντισσα του Περιβολιού το μεταμορφωμένο παιδί τους από την πιο ψιλή κορυφή του, το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως. Και η Κυρία Θεοτόκος τον παρέδωσε σ’ Αυτόν που ο Νέος Άγιός μας αγάπησε πιο πολύ. Τον έρωτα των ερώτων.
Με τα ίδια του τα λόγια ως εξής:
«Ο Χριστός είναι το άκρον εφετόν, το άκρον επιθυμητόν, δεν υπάρχει ανώτερο.
Όλα τα αισθητά έχουν κόρο, αλλά ο Θεός δεν έχει κόρο.
Αυτός είναι το παν.
Ο Θεός είναι το άκρον εφετόν.
Καμιά άλλη χαρά, κανένα άλλο κάλλος, τίποτα δεν μπορεί να παραβγεί μ’ Αυτόν.
Τι άλλο από το ανώτατον»;
Να έχουμε την ευχή και την ευλογία του!
Τον μυρριοευχαριστούμε!
* Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτη, «Βίος και λόγοι», έκδοση Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά
Δημοσίευση: pemptousia