Του Πρωτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου, Πανοσιολ. Αρχιμ. Επιφανίου Ζαχαράκη.
«Ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου»
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Η σημερινή Ευαγγελική περικοπή παρουσιάζει μία γυναίκα «ἔχουσα πνεῦμα ἀσθενείας ἔτη δέκα ὀκτώ», η οποία ήταν κυρτωμένη. Καθόλου δεν μπορούσε να σηκώσει όρθιο το σώμα και την κεφαλήν της. Ο Χριστός, βλέποντάς την μέσα στη συναγωγή, τη σπλαχνίζεται, τη φωνάζει και την θεραπεύει, λέγοντας: «Γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου». Αμέσως η γυναίκα ανορθώθηκε και δόξασε τον Θεό. Όμως ο Αρχισυνάγωγος αγανάκτησε, γιατί ο Χριστός θεράπευσε το Σάββατο· και ο Κύριος τον ελέγχει για την υποκρισία του.
Το θαύμα αυτό δεν είναι απλώς μια σωματική θεραπεία. Είναι σύμβολο της πνευματικής λύτρωσης του ανθρώπου. Η γυναίκα που είναι «συγκύπτουσα» απεικονίζει τον άνθρωπο της αμαρτίας, που έχασε το βλέμμα του προς τον Θεό και είναι σκυφτός προς τη γη, προσκολλημένος στα γήινα και στα πάθη. Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει: «Ἀμαρτία ἐστὶν ἡ κάμψασα τὴν ψυχὴν ἀπὸ τῶν ἄνωπρὸς τὰ κάτω, καὶ ἀποστρέψασα αὐτὴν ἀπὸ τῆς θεωρίας τοῦ Θεοῦ». Η αμαρτία μας κάνει να βλέπουμε μόνο τα πρόσκαιρα, τα γήινα, τα σαρκικά· και να μη μπορούμε να ανακύψουμε στα πνευματικά. Ο Χριστός όμως έρχεται και μας λύνει από τα δεσμά αυτά, ώστε να σταθούμε «ὀρθοί ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ». Η θεραπεία γίνεται με τον λόγο του Χριστού και την αφή των χεριών Του. Ο λόγος Του είναι ζωή· η αφή Του είναι χάρη. Η θεραπεία είναι λύσις δεσμών. Ο διάβολος δένει την ψυχή με τα πάθη, με τη φιλαυτία, με τη ραθυμία και την απόγνωση. Ο Χριστός λύνει τα δεσμά αυτά με τη μετάνοια και τη χάρη των Μυστηρίων. Ο Άγιος Ιωάννης οΧρυσόστομος σημειώνει: «Τίποτε δεν λύνει τόσο τα δεσμά του σατανά όσο η μετάνοια, ότι όπου υπάρχει δάκρυ, εκεί υπάρχει άφεση, και όπου υπάρχει ταπείνωση, εκεί ο Θεός παρίσταται».
Ο Αρχισυνάγωγος διαμαρτύρεται γιατί το θαύμα έγινε το Σάββατο. Θεωρεί πιο σημαντική την τήρηση του γράμματος του Νόμου παρά τη σωτηρία του ανθρώπου.
Ο Χριστός τον ελέγχει με απλά λόγια: «Υποκριτά, καθένας από σας κατά την ημέραν του Σαββάτου δεν λύει το βόδι του η τον όνον από την φάτνην του και πηγαίνει να το ποτίση;». Εδώ φαίνεται η αντίθεση μεταξύ τυπολατρίας και αγάπης. Ο νόμος της αγάπης υπερέχει του τύπου· γιατί ο Θεός δεν θέλει τυπική ευσέβεια, αλλά «ἔλεος καὶ οὐ θυσίαν». Ο Ιησούς θέτει ως προτεραιότητα το καλό του ανθρώπου πάνω από την τυπική τήρηση του Σαββάτου: «Τὸ σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο, οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ σάββατον» (Μαρκ. 2,27).
Η συγκύπτουσα γυναίκα βρίσκεται μέσα μας κάθε φορά που η ψυχή μας γέρνει προς τα κάτω, όταν: ο νους βυθίζεται στα πάθη, η καρδία κλείνεται στην αγάπη, η προσευχή μας γίνεται μηχανική, η ζωή μας απομακρύνεται από το φως του Θεού. Η Εκκλησία είναι ο τόπος όπου ο Χριστός μας συναντά, μας αγγίζει και μας λυτρώνει· ιδίως μέσα από τα Άγια Μυστήρια, την εξομολόγηση και τη Θεία Ευχαριστία. Εκεί ο άνθρωπος ανίσταται πνευματικά και ανακτά τοανάστημα «τῆς εἰκόνος τοῦ Θεοῦ».
Η θεραπεία της συγκύπτουσας γυναίκας είναι εικόνα της Αναστημένης ψυχής. Ο Χριστός έρχεται να μας σηκώσει από κάθε πνευματική κάμψη, να λύσει τα δεσμά μας, και να μας δώσει τη χαρά της ελευθερίας Του. Όπως γράφει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: « ότι ο Ιησούς Χριστός έγινε άνθρωπος (γεννήθηκε) για να αναστήσει τον πεσόντα άνθρωπο, υπέμεινε (έπαθε) για να ελευθερώσει τον δεσμευμένο, και ανέστη για να ανεβάσει προς τον ουρανό εκείνον που είναι στη γη».
Αδελφοί μου, η συγκύπτουσα γυναίκα που ήταν δεμένη επί δέκα οκτώ χρόνια από «πνεῦμα ἀσθενείας», είναι σύμβολο της ανθρωπότητας, δεμένης από την αμαρτία και τον διάβολο. Ο Χριστός έρχεται και διακόπτει τη δουλεία αυτή, δείχνοντας ότι η σωτηρία είναι προσφορά Χάρης και όχι έργο ανθρώπινο. Η λύτρωση εδώ δεν απαιτεί κανενός είδους εξαντλητική τήρηση κανόνων· υπερβαίνει κάθε τυπικό νόμο. Η αντίδραση του Αρχισυναγώγου, που εστιάζει στο Σάββατο, αποκαλύπτει την αντίθεση μεταξύ τυπικής θρησκευτικότητας και αληθινής σχέσης με τον Θεό. Ο Κύριος τον ελέγχει, δείχνοντας ότι οι εντολές του Θεού υπάρχουν για τη ζωή του ανθρώπου και όχι για να τον καταπιέζουν. Το σημερινό θαύμα, μας υπογραμμίζει ότι η αγάπη του Θεού είναι ανώτερη από κάθε τύπο νόμου. Ο Χριστός δείχνει ότι η πραγματική τήρηση των εντολών δεν είναι τυπική, αλλά καρδιακή. Ο Θεός επιθυμεί αγάπη μόνο. Η πνευματική ανάταση είναι ενέργεια της Χάριτος. Η πρόσκληση του Χριστού περνά μέσα από τη «συναγωγή» της καρδιάς μας σήμερα και μας λέγει: «Ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου». Κάθε άνθρωπος που το ακούει με πίστη, σηκώνεται όρθιος, Αναστημένος από τη δύναμη της Θείας Χάρης. Αμήν!