Με μεγάλη συμμετοχή του κόσμου και εορταστικό κλίμα πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 2 Ιανουαρίου, στο Πολιτιστικό Πολύκεντρο της Ιεράς Μητρόπολης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου στο Αρκαλοχώρι η κοπή της Αγιοβασιλόπιτας από τις σχολές της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, το Δήμο Μινώα Πεδιάδας και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αρκαλοχωρίου.
Η εκδήλωση περιελάμβανε κάλαντα του Αγίου Δωδεκαημέρου από την χορωδία Βυζαντινής Μουσικής της Μητροπόλεως και ποιήματα από την παιδική χορωδία παραδοσιακού τραγουδιού και το Θεατρικό Εργαστήρι που εδρεύουν στο Αρκαλοχώρι. Ακολούθως πραγματοποιήθηκε η απονομή των αποφοιτηρίων της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής από τον Σεβ. Ποιμενάρχη μας κ. Ανδρέα και έπειτα η κοπή της Αγιοβασιλόπιτας. Ο Σεβασμιώτατος εξήρε στο λόγο του τη σπουδαία συμβολή των Σχολών της Μητροπόλεως στο κομμάτι του πολιτισμού και της παράδοσης και ευχαρίστησε θερμά όλους όσοι εργάστηκαν για την επιτυχή διεξαγωγή της εκδήλωσης, ευχόμενος υγεία, αγάπη και πρόοδο για τη νέα χρονιά.
Το παρών έδωσαν ο Βουλευτής Ηρακλείου κ. Βασίλης Κεγκέρογλου, ο Αντιπεριφειάρχης Π.Ε. Ηρακλέιου κ. Ευριπίδης Κουκιαδάκης, ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδος κ. Ζαχαρίας Καλογεράκης, ο Δήμαρχος Βιάννου κ. Παύλος Μπαριτάκης, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Μινώα Πεδιάδας κ. Εμμανουήλ Φραγκάκης και κ. Αριστείδης Μανουράς, ο Προέδρος του ΔΟΠΑΠ Μινώα Πεδιάδας κ. Δημήτρης Μελεμενής, η Αντιπροέδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Αρκαλοχωρίου κα Νίκη Σολάκη – Μουράτη, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Κέντρου Υγείας Αρκαλοχωρίου κ. Αριστείδης Λαμπράκης και ο Πρόεδρος Σύλλογος Εμπόρων Βιοτεχνών Επαγγελματιών Αρκαλοχωρίου κ. Νίκος Χρονάκης.
Ευχαριστίες αξίζουν τέλος στον κ. Μανώλη Χρονάκη για τον άρτιο συντονισμό της εκδήλωσης, στον ηχολήπτη κ. Αλέξανδρο Γερογιαννάκη, και στον κ. Νίκο Μαθιουδάκη για το φωτογραφικό υλικό.
Ακολουθεί το καλωσόρισμα και ο πρόλογος του συντονιστή της εκδηλώσεως κ. Εμμανουήλ Χρονάκη:
Σεβασμιώτατε,
Σεβαστό Ιερατείο, Κύριε πρώην Υπουργέ, Κύριε Αντιπεριάρχη, Κύριε Δήμαρχε Μινώα Πεδιάδος, Κύριε Δήμαρχε Βιάννου,
Κύριοι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης,
Αξιότιμοι Κύρίες και Κύριοι,
Καλώς ορίσατε στην φιλόξενη πνευματική στέγη της Ιεράς Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου και συγκεκριμένα στην αίθουσα εκδηλώσεων του πολιτιστικού πολύκεντρου όπου πραγματοποιούνται διάφορες δραστηριότητες της Μητροπόλεως.
Οικοδεσπότες της αποψινής εκδηλώσεως είναι η Μητρόπολη Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου, ο δήμος Μίνωα και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αρκαλοχωρίου, εκ μέρους τους, έχω την τιμή και τη χαρά να σας εκφράσω την ευαρέσκειά τους που αποδεχθήκατε την πρόσκληση και παρευρίσκεστε εν μέσω ημών σε μία κατεξοχήν η θρησκευτική και παραδοσιακή εκδήλωση, όπως είναι εν προκειμένω, η ευλόγηση και κοπή της Αγιοβασιλόπιτας.
Η εκκλησία, ανά τους αιώνες, τηρεί και επαναλαμβάνει αυτό το σημαντικό γεγονός το οποίο είναι βαθιά ριζωμένο στις ψυχές του λαού μας, όσο ίσως κανένα άλλο χριστιανικό έθιμο. Εκτός της τιμής και του σεβασμού που αποδίδεται στον μεγάλο Ιεράρχη της Εκκλησίας, τον Άγιο βασίλειο της Καππαδοκίας, το κρυμμένο φλουρί της βασιλόπιτας συμβολίζει την εύνοια της τύχης που θα φανερώνει τον τυχερό του καινούριου χρόνου. Πέρα όμως αυτού καθ’ αυτού το γεγονότος, της κοπής της Αγιοβασιλόπιτας, που ούτως ή άλλως είναι γιορτινό και χαρμόσυνο, δίδεται η δυνατότητα σε όλες και σε όλους εμάς, να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας, να δώσουμε και να πάρουμε ευχές γεγονός που είναι αρκετά ή ενισχυτικό στην αφετηρία ενός καινούργιου χρόνου.
Σε μία παραδοσιακή εκδήλωση, όπως την αποψινή, δεν πρέπει και δεν μπορούν να λείπουν οι ύμνοι και τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς τα οποία θα ψάλλει και θα τραγουδήσει η χορωδία της βυζαντινής μουσικής της Μητροπόλεως. Παρακαλώ, στην αγάπη σας, επιτρέψετε μου εν τάχει αναφερθώ στην ονομασία και την προέλευση των καλάντων.
Η ονομασία τους οφείλεται στις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου, τις λεγόμενες καλένδες κατά το ρωμαϊκό ημερολόγιο. Διακρίνονταν σε εργάσιμες, δικάσιμες και αποφράδες. Γι’ αυτές απαγορευόταν η εργασία και τελούνταν κοινωνικές εκδηλώσεις και διάφορες άλλες εορτές. Ξεχωριστή λαμπρότητα είχαν οι καλένδες του Ιανουαρίου, οπόταν εγίνετο ανταλλαγή δώρων και ευχών μεταξύ των οικογενειών.
Οι Έλληνες, δεν ξεχώριζαν στο ημερολόγιο του τις καλένδες γι’ αυτό και η έκφραση «εις τας ελληνικάς καλένδας εξοφλείν» χρησιμοποιείται κυρίως για ανεξόφλητα χρέη, αργότερα δε για την αναβολή επ’ αόριστον διαφόρων ζητημάτων.
Όμως ο όρος κάλαντα παρέμεινε και επικράτησε μέχρι τις ημέρες μας, όπως και τα ξέρουμε ως χριστουγεννιάτικα, πρωτοχρονιάτικα, των φώτων κ.α. που κατά τη λαογραφία είναι δημοτικά ευχετικά τραγούδια που ψάλλονται με τη συνοδεία τριγώνου αλλά και μουσικών οργάνων σε όλες τις γωνιές της πατρίδας μας αναλόγως ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής.
Στην αρχή της αναφοράς μου για την αποψινή εκδήλωση ανέφερα τους οικοδεσπότες Μητρόπολη, Δήμος Μινώα Πεδιάδος και πολιτιστικό σύλλογο Αρκαλοχωρίου. Είναι οι τοπικοί φορείς, οι οποίοι έχουν ενώσει αμοιβαία τις δυνάμεις τους σε μία κοινή συμπόρευση και συνεργασία στα θέματα της πολιτιστικής ανάπτυξης και προόδου για τον τόπο μας μέσα από δράσεις πνευματικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος που έχουν αναπτύξει ως φορείς η Μητρόπολη με τον τομέα των σχολών, όπως είναι η βυζαντινή μουσική, αγιογραφία, πρακτική ψαλτική, παραδοσιακοί χοροί, το Θεατρικό Εργαστήρι το ψηφιδωτό, το ντεκουπάζ, εκμάθηση παραδοσιακών οργάνων, κλασική κιθάρα, υφαντουργία.
Ο δήμος Μινώα Πεδιάδος με το δημοτικό οργανισμό Παιδείας Αθλητικού πολιτισμού γνωστός ως ΔΟΠΑΠ και ο πολιτιστικός σύλλογος Αρκαλοχωρίου που στηρίζει και υποστηρίζει θετικά ορισμένα από τα τμήματα του τομέα των σχολών της μητροπόλεως, το Θεατρικό Εργαστήρι και κλασική κιθάρα.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβάνει κατά σειρά παρουσιάσεως τα παρακάτω:
1. το Θεατρικό Εργαστήρι με παιδιά που θα μας πούνε ποιήματα και ευχές, με υπεύθυνη Ευαγγελία Μαρκόπουλου
2. κάλαντα της Πρωτοχρονιάς από τη χορωδία της βυζαντινής μουσικής «Χρύσανθος εκ Μαδύτου ο Προύσης» υπό την διεύθυνση του χοράρχη π. Νικολάου Σταματάκη
3. απονομή αποφοιτηρίων σε αποφοίτους σχολή μουσικής
και
4.Ευλόγηση και κοπή της Αγιοβασιλόπιτας από τον Σεβ. Μητροπολίτη μας κ. Ανδρέα